Frankenstein jako krytyka męskiej nauki - próba literatury feministycznej

Abstract

W niniejszej pracy chciałabym „wrócić” do tekstu powieści Shelley. Tym samym odrzucam te spośród feministycznych odczytań, które traktują tekst Frankensteina tylko jako pretekst do wygłaszania ideologicznych przekonań i manifestów. Mary Shelley napisała i opublikowała utwór literacki, któremu trzeba oddać sprawiedliwość i zarazem zachować wobec niego szacunek. Traktowanie Frankensteina z góry, jako tekstu, w którym niedojrzała autorka chciała coś, mniej lub bardziej świadomie, wyrazić, arbitralne wyjaśnianie sensów zawartych w jej powieści jest – jak powiedziałby Gombrowicz – upupianiem książki i przede wszystkim jej autorki. Zgodne z interesem szeroko pojętego feminizmu wydaje mi się raczej przeczytanie Frankensteina tak, jak czyta się powieści wielkich pisarzy (a nie niedojrzałych pisarek), to znaczy: niczym świadomy, przemyślany twór. W mojej pracy nie zwracam więc uwagi na to, czego w książce nie ma (choć być może powinno być) ani na to, czego jest tam (jak można by sądzić) za mało. Analizie poddaję konstrukcję formalną utworu i jego język. Typowo męski kult dla słowa (Słowa), wyrastający z semickiej tradycji czytania Tory, można z powodzeniem przenieść na lekturę powieści młodej pisarki. Walkę o równouprawnienie Mary Shelley na literackim Olimpie trzeba rozpocząć od poważnego potraktowania jej samej.