Obraz jako metoda manipulacji konsumentem w środkach masowego przekazu

Abstract

Niniejsza praca porusza problem obrazu jako metody manipulacji konsumentem w środkach masowego przekazu. Zastosowaną tu metodą badawczą jest metoda wtórna, polegająca na przytoczeniu opinii pojawiających się w literaturze przedmiotu, zarówno w podręcznikach akademickich, jak i pozycjach z zakresu marketingu wizualnego oraz technik reklamy, a także omówieniu aktów prawnych, regulujących problem treści dopuszczalnych w przekazie wizualnym. Oprócz przeglądu literatury przedmiotu praca zawiera analizę wybranych obrazów pochodzących z filmów fabularnych, filmów animowanych, reklam i spotów wyborczych. Praca składa się z trzech rozdziałów. Rozdział pierwszy przedstawia regulacje ustawowe dotyczące treści przekazu wizualnego i obejmuje ustawodawstwo polskie oraz obowiązujące w naszym kraju przepisy ustawodawstwa europejskiego. Rozdział drugi prezentuje materiał teoretyczny ukazujący wpływ współczesnej psychologii na kreowanie obrazu. Nawiązano tu między innymi do teorii archetypu stworzonej przez Carla Gustava Junga. Omówiona została metoda przekazu podprogowego, której przypisuje się szczególną moc oddziaływania na odbiorcę, przedstawiono też pierwsze próby jej wykorzystania w filmie. W tym kontekście zwrócono również uwagę na znany z techniki filmowej efekt Kuleszowa. Rozdział trzeci ma charakter badawczy. Poświęcony jest metodom manipulacji w reklamie oraz wybranych tekstach kultury. Analizie poddano materiał podglądowy, na który składają się obrazy wybrane z przykładowych reklam oraz filmów. Omówione zostało wykorzystywanie symboli i stereotypów w przekazie wizualnym, kreowanie obrazu szczęścia w reklamie, epatowanie erotyzmem w treściach reklamowych oraz filmach przeznaczonych dla najmłodszych odbiorców. Kolejne podrozdziały dotyczą m. in. operowania obrazem szokującym, lokowania produktu oraz manipulacji odbiorcą w technikach marketingu politycznego. W podsumowaniu pracy wyrażone zostało przekonanie, iż w czasach współczesnych człowiek nieuchronnie narażony jest na manipulację związaną z wszechobecnym marketingiem. Należy mieć tego świadomość, ale nie da się tego uniknąć.