Motywy japońskie w malarstwie Olgi Boznańskiej (18651940)

Abstract

W swojej pracy próbowałam pokazać, że wpływy sztuki japońskiej w malarstwie Olgi Boznańskiej, zarówno w okresie monachijskim jak i paryskim były widoczne. Jest to zagadnienie bardzo istotne, ponieważ pozwala na dokładniejszą analizę malarstwa artystki. Na podstawie opracowań naukowych badaczy sztuki chciałam przedstawić, że odnalezienie motywów japońskich w malarstwie Boznańskiej, ukazuje zupełnie nowy wymiar obcowania i odbierania jej twórczości. Zasady japońskiej kompozycji, tematyka, kolorystyka, bezsprzecznie wpłynęły nie tylko na malarstwo Boznańskiej, ale całych pokoleń malarzy końca XIX wieku, którzy wchodząc w nowe stulecie, poszukiwali odmiennych form wyrazu, oraz inspiracji. Miało to miejsce zarówno w Monachium, Paryżu, ale także w innych europejskich miastach. Ostatnie badania naukowe pokazały, że wcześniej wpływ sztuki japońskiej na malarstwo Olgi Boznańskiej był marginalizowany. Dopiero teraz dzięki analizom oraz opracowaniom naukowym możemy podsumować wpływ sztuki japońskiej na europejskich artystów, który to wcześniej często pozostawał pomijany. Sztuka japońska miała i nadal ma ogromne znaczenie w rozwoju sztuki nowoczesnej.Wzajemne przenikanie się i dopełnianie sztuki Wschodu i Zachodu inspiruje oraz wzbogaca obie strony. Olga Boznańska wpisała się w ten nurt zaskakująco łatwo. Chociaż jej malarstwo było typowe dla twórczości artystów europejskich, to właśnie owa japońskość, została umiejętnie wpleciona i nadała charakter twórczości malarki. Obrazy klasyczne w formie oraz technice za sprawą japońskich fascynacji autorki nabierały nowego wymiaru, który można poczuć jedynie obcując bezpośrednio z jednym z portretów namalowanych przez artystkę. Badania nad sztuką japońską i jej wpływami bezpośrednimi i pośrednimi między innymi na sztukę polską XIX i początku XX wieku, sprawiły, że dziś inaczej spoglądamy na te dzieła, a odkrywcze malarstwo omawiane w tej pracy jest nadal aktualne i pełne świeżości. Olga Boznańska jako wielka artystka i jako wykształcona osoba, zdawała sobie sprawę z istoty sztuki japońskiej. Nie interesowały jej jedynie rekwizyty, czy dosłowna trawestacja japońskiego motywu. Jako świadoma malarka, potrafi docenić i dostrzec możliwości jakie ujawnia sztuka Dalekiego Wschodu, a w szczególności drzeworyt. Obcowanie ze sztuką japońską, dla twórczości Boznańskiej, było tak samo ważne jak zetknięcie się z dziełami mistrzów Velazqueza czy Whistlera. Estetyka japońska oraz japonizm był znany wśród młodych polskich artystów XIX wieku. Malarze adaptowali pewne zjawiska, zawierając w swoich dziełach “japońskie widzenie świata i przestrzeni”. Z Paryża czy Monachium przywozili do ojczyzny przedmioty sztuki z Dalekiego Wschodu, a czasem budowali własne kolekcje złożone z orientalnych wyrobów oraz dzieł sztuki. Wyimaginowany świat i legendy idealizowały obraz Japonii, tworząc z niej w umysłach artystów krainę fantazji.