Forma a treść w sztuce

Abstract

Niniejszy dokument stanowi pisemną pracę dyplomową Weroniki Szewczyk w ramach studiów pierwszego stopnia na PJATK, kierunek Grafika ze specjalizacją Animacja. Praca odnosi się do roli i znaczenia dwóch podstawowych składników dzieł sztuki, formy i treści, oraz ich wzajemnej relacji. Mimo nierozerwalności formy i treści w dziele sztuki, praca ta podejmuje próbę zbadania wzajemnej zależności tych składowych, poprzez zadawanie pytań i próby znalezienia odpowiedzi na podstawie analizy przykładów ze świata sztuki. W drugim rozdziale zadawane jest pytanie jaki czynnik stanowi o sukcesie danego dzieła, oraz wprowadzane są pojęcia formy i treści oraz ich wpływu na odbiorcę. Niedoskonała forma lub niedoskonała treść mogą spowodować niezadowolenie odbiorcy, z drugiej strony nie muszą dyskwalifikować dzieła. Trzeci rozdział stawia pytanie czy da się w dziele artystycznym oddzielić formę od treści, a szukając odpowiedzi przytacza nurty artystyczne skupiające się odpowiednio wyłącznie na formie (np. abstrakcjonizm) lub na treści (np. konceptualizm). Rozważania te prowadzą do konkluzji, że oba czynniki są nieodłącznymi elementami dzieła i nie jesteśmy w stanie całkowicie oddzielić treści od formy. Rozważania rozdziału czwartego dotyczą przyczyn rozróżnienia formy i treści w dziele. Poprzez liczne przykłady pokazujące, że tę samą lub podobną treść można przekazywać w różnej formie, de facto zobrazowano, że zmiana formy powoduje powstanie zupełnie innych dzieł. Nie ma również wątpliwości, że inne treści przekazywane w tożsamej formie stanowią niezależne dzieła. W kolejnym rozdziale stawiane jest pytanie dotyczące preferencji odbiorcy, co dla niego jest istotne w kontekście formy i treści. Jest to swego rodzaju powrót do pytania z rozdziału wstępnego. Oczywiście dobrze jest jeśli ciekawa treść idzie w parze z doskonałością formy, jednak przykłady filmowe przywołane w tym rozdziale wskazują na to, że odbiorcy są gotowi do przyjęcia niedoskonałej formy gdy fabuła jest wystarczająco interesująca i odwrotnie piękno przekazu może dla widza być wartością kompensującą treść. Ostatni rozdział podsumowuje główne wnioski z rozważań, dotyczące nierozerwalności formy i treści w dziele oraz wartości dzieła w kontekście wzajemnej relacji formy i treści. W rozdziale tym też wspomniana jest rola artystów, którzy mogą czerpać inspirację z dzieł innych artystów, tworząc nowe niepowtarzalne kombinacje znanych treści i nowych form.